Πύργοι
Οι πύργοι
Το τείχος ενισχύεται περιμετρικά με συνολικά 14 πύργους –κυκλικούς, ημικυκλικούς, τετράγωνους, παραλληλόγραμμους, τραπεζοειδείς - με τους περισσότερους να βρίσκονται νότια (5) και δυτικά(4). Ανατολικά υπάρχουν 3 πύργοι, 2 εκατέρωθεν της κεντρικής πύλης και ένας βορειότερα. Παλαιότερα στο μεσαίο τείχος (βόρειο εσωτερικό) υπήρχαν το λιγότερο άλλοι 2 πύργοι. Ο πύργος αποτελεί βασικό αμυντικό στοιχείο με σκοπό την προστασία των τειχών και των πυλών, ιδιαίτερα της κεντρικής πύλης. Ο τετράγωνος πύργος, που ήταν συνηθισμένος έως την κλασική εποχή εξελίσσεται σε τριγωνικό, πενταγωνικό και ημικυκλικό σύμφωνα με την εξέλιξη των όπλων και τις αμυντικές ανάγκες. Ο βυζαντινός πύργος με την ανοικτή πλάτη υιοθετήθηκε αργότερα και από τους σταυροφόρους και άλλους επειδή η κατασκευή του απαιτούσε λιγότερα υλικά και λιγότερο χρόνο.
Ο προμαχώνας
Κατά τόπους, η αμυντική ικανότητα του φρουρίου ενισχύεται και από τους προμαχώνες. Βόρεια και νότια της κεντρικής εισόδου, για την ενίσχυση της προστασίας της, υπάρχουν προμαχώνες που χρησιμοποιούταν για το πυροβολικό. Βόρεια της βόρειας πύλης υπάρχει επίσης μεγάλος προμαχώνας με θέσεις για κανόνια ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο κατά πολύ την αμυντική ικανότητα αυτής της πύλης.Ο προμαχώνας είναι ένα νέο στοιχείο που προστέθηκε στο αμυντικό σύστημα με την εμφάνιση των πυροβόλων όπλων και καθιερώνεται από τα μέσα του 15ου αιώνα. Πρόκειται για έναν ανοιχτό επίπεδο χώρο που συνήθως προβάλλει από τα τείχη αποσκοπώντας στην προστασία των τειχών με πλευρικά πυρά από τα πυροβόλα όπλα που ήταν τοποθετημένα στον προμαχώνα. Σε ορισμένα παραδείγματα, ο προμαχώνας μπορούσε να είναι εντελώς ανεξάρτητος από την υπόλοιπη κατασκευή.
Άλλα σημαντικά στοιχεία άμυνας στα τείχη αποτελούσαν οι επάλξεις, η ανώτερη οδοντωτή απόληξη των τειχών με τα θωράκιά τους και τις πολεμίστρες.Θωράκιο είναι το κτιστό τμήμα πίσω από το οποίο καλύπτεται ο πολεμιστής και εναλλάσσεται με τα κενά, τις πολεμίστρες, από όπου έριχνε τις βολές του. Ανάμεσα στις επάλξεις υπήρχαν τοξοθυρίδες και τουφεκιοθυρίδες και άνδηρα για την τοποθέτηση των κανονιών. Οι τοξοθυρίδες και τουφεκιοθυρίδες είναι κάθετες σχισμές εξωτερικά στο τείχος, οι οποίες διευρύνονται εσωτερικά ώστε να μπορεί ο πολεμιστής να τοποθετηθεί με σκοπό την βολή. Σημαντικό ρόλο στην άμυνα είχαν και οι λεγόμενες ζεματίστρες ή καταχύστρες που βρίσκονταν περιμετρικά στο τείχος και ιδιαίτερα πάνω από τις εισόδους και σε άλλα κρίσιμα σημεία.
Ήταν κατάλληλα διαμορφωμένα ανοίγματα από όπου περιέχυναν από ψηλά τους εχθρούς με ζεματιστό νερό ή λάδι, λιωμένο μολύβι, αναμμένο ρετσίνι κλπ. Σήμερα σώζονται περισσότερες από 20 καταχύστρες. Ένας διάδρομος στην πίσω πλευρά των επάλξεων, ο περίδρομος, χρησίμευε στους αμυνόμενους στρατιώτες στις μετακινήσεις τους και κάθε είδους ενέργειές τους στα πλαίσια της άμυνας.
Η Εφεύρεση Των Πυροβόλων Όπλων
Τον 14ο αιώνα, με την εφεύρεση των πυροβόλων όπλων, προστίθενται στην αμυντική αρχιτεκτονική νέα χαρακτηριστικά. Τα ψηλά τείχη ήταν εύκολος στόχος για τα κανόνια του πυροβολικού. Στο εξής τα τείχη, για να αντέχουν στους κανονιοβολισμούς και τα βλήματα των κανονιών να μην μπορούν να τα διατρυπήσουν, κατασκευάζονται πλατύτερα, σε μικρότερο ύψος και με την εξωτερική πλευρά να έχει κλίση οξείας γωνίας (scarpa), ενώ τα θεμέλια ενισχύονται κατά πολύ σε πάχος ώστε να μπορούν να αντέξουν στην κρουστική δύναμη των πυροβόλων όπλων. Επίσης αποφεύγονται οι ψηλοί πύργοι ενώ οι επάλξεις με τις τοξοθυρίδες δίνουν τη θέση τους στο προπέτασμα, ψηλό προστατευτικό στηθαίο με τις κανονιοθυρίδες - ανοίγματα για την τοποθέτηση των κανονιών. Ο Γερμανός περιηγητής Χέντρικ Φρίζεμαν (Hendrik Frieseman), όταν επισκέφτηκε το φρούριο στα τέλη του 18ου αιώνα, αναφέρει ότι το κάστρο της Μύρινας διέθετε 150 κανόνια ποικίλων διατομών.